Koncert inauguracyjny Festiwalu Skrzypcowego im. Karola Lipińskiego
Data: 1 października 2019
Miejsce: CKK Jordanki
Kup bilet online lub w kasie CKK Jordanki
5. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego został objęty
Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy
Wystąpią:
Ilya Kaler – skrzypce
Mariusz Smolij – dyrygent
Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Prowadzenie: Urszula Guźlecka
W programie:
M. Bałenkowski – Hommage à Lipiński
K. Lipiński – Symfonia B-dur op. 2
J. Brahms – Koncert skrzypcowy D-dur op. 77
Koncert inauguracyjny Festiwalu Skrzypcowego im. Karola Lipińskiego – Michał Staśkiewicz in memoriam przebiegnie pod znakiem twórczości trzech kompozytorów: Johannesa Brahmsa, Macieja Bałenkowskiego i oczywiście Karola Lipińskiego.
Koncert skrzypcowy D-dur op. 77 Johannesa Brahmsa kontynuuje linię rozwojową Koncertu skrzypcowego D-dur op. 61 Ludwiga van Beethovena. Wirtuozowska partia skrzypiec w tym utworze nawet przez chwilę nie służy popisowi solisty, gdyż symfoniczna natura dzieła wymaga od niego doskonałej współpracy z orkiestrą. Koncert stanowił rezultat współpracy kompozytora z węgierskim skrzypkiem światowej sławy i przyjacielem – Józefem Joachimem, któremu utwór został zadedykowany.
Koncert op. 77 jest szalenie skomplikowany pod względem technicznym lecz jego trudności nie można sprowadzić jedynie do technicznych akrobacji, którym musi sprostać solista. W tym przypadku koncepcja równowagi partii solowej i orkiestry wymaga dużego wolumenu brzmienia, nośnego, „soczystego” dźwięku lecz przede wszystkim ‒ maestrii w kształtowaniu dramaturgii dzieła, wiedzionej przez kontrasty dynamiczne, artykulacyjne i barwowe.
Hommage à Lipiński na orkiestrę symfoniczną Macieja Bałenkowskiego to kompozycja zamówiona przez Toruńską Orkiestrę Symfoniczną. Jej prawykonanie odbyło się 13 września 2019 roku. Uprzywilejowaną rolę w kształtowaniu materii dźwiękowej utworu pełnią smyczki. W Hommage à Lipiński kompozytor połączył muzyczną tradycję z nowoczesnością i wzbogacił je swoim indywidualnym stylem, na który składają się wyrafinowane rozwiązania metrorytmiczne oraz wszechobecny witalizm.
Symfonia B-dur op. 2 nr 3 „Sinfonia avec accompagnement de plusieurs instruments” Karola Lipińskiego ‒ pierwsza z jego symfonii ‒ powstała prawdopodobnie w 1810 roku, kiedy kompozytor przebywał we Lwowie. Ten czteroczęściowy utwór został napisany dla niewielkiej orkiestry hrabiego Starzeńskiego, w której pracował kompozytor, a nawiązuje do klasycznej symfoniki Josepha Haydna, bez niej nie byłoby symfonii Beethovena, a później Brahmsa, Lipińskiego i innych mistrzów doby muzycznego romantyzmu.
Ilya Kaler – jest jedynym skrzypkiem na świecie, który zdobył złoty medal na Konkursie im.Piotra Czajkowskiego w Moskwie (1986 r.), Konkursie im. Jeana Sibeliusa w Helsinkach (1985 r.) i Konkursie im. Paganiniego w Genui (1981 r.). To właśnie jego The Gramophone opisywał jako „magika rzucającego czar na nasze uszy za zniewalająco piękne brzmienie, doskonałe panowanie nad instrumentem i niesamowite frazowanie”. Kaler w całej swojej karierze dał się poznać jako solista, artysta studyjny, kameralista i profesor, dzięki czemu uważany jest za jedną z najwybitniejszych osobowości dzisiejszej sztuki wiolinistycznej.
Jego występy solowe, które były zawsze entuzjastyczne przyjmowane przez krytyków, odbywały się w towarzystwie najwybitniejszych orkiestr z całego świata. Występował m.in. z Leningradzką, Moskiewską i Drezdeńską Orkiestrą Filharmoniczną, Montrealską Orkiestrą Symfoniczną, Duńską i Berlińską Orkiestrą Radiową, Moskiewską i Zuryską Orkiestrą Kameralną, jak również wspólnie z najważniejszymi symfonicznymi orkiestrami amerykańskimi, m.in z Seattle i Detroit. Kaler współpracował z wieloma wybitnymi dyrygentami, w tym z Valerijem Gergiewem, Dmitrim Kitaenko, Mariss Jansons i Jerzym Semkowem, a jego koncerty można było podziwiać na pięciu kontynentach.
SPONSOR KONCERTU INAUGURACYJNEGO – Konsul Honorowy Republiki Finlandii w Toruniu – Tadeusz Pająk
