Wydarzenie w ramach cyklu koncertów w ciemności pt. „Zobaczyć muzykę”

W programie:

G. Bizet – I Suita z opery Carmen 
G. Bizet – II Suita z opery Carmen 
F. Mendelssohn-Bartholdy – Muzyka do Snu nocy letniej op. 61

Wystąpią:

Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrygent

Gabriela Ułanowska – prowadzenie

Ważne informacje: 

• podczas  koncertu światła nie zgasną całkowicie. Muzycy Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej wystąpią na proscenium w otoczeniu lampek pulpitowych, w kameralnym półmroku. Melomani, którzy preferują spotkania z muzyką w całkowitej ciemności, będą mogli otrzymać specjalne opaski na oczy,
• z uwagi na specyfikę wydarzeń w ramach projektu prosimy o przybycie 15 minut przed rozpoczęciem koncertu; osoby spóźnione nie będą wpuszczane na salę koncertową,
• koncerty z audiodeskrypcją przedstawioną przez osobę prowadzącą ze sceny; za jej pomocą opisywane będą wszystkie elementy obrazu m.in.: przebieg koncertu, układ orkiestry na scenie;
• przed każdym z koncertów odbędą się wycieczki z przewodnikiem po CKK Jordanki dla osób z niepełnosprawnością wzroku (obowiązują wcześniejsze zapisy).
• Koordynator ds. dostępności
  Katarzyna Olszewska
  tel.:+48 56 644 83 01
  kom.: +48 790 206 810
  k.olszewska@tos.art.pl

Więcej szczegółów: https://www.tos.art.pl/page/zobaczyc-muzyke

Koncert niespodzianka

Podczas kolejnego koncertu z cyklu „Zobaczyć muzykę” na chwilę odejdziemy od zgłębiania świata natury – tym razem pochylimy się nad dramatyzmem ludzkich losów wypełnionych wielkimi namiętnościami i uwikłanych w specyficzne realia społeczno-kulturowe. Wierzymy, że nasz wybór dwóch kultowych utworów niosących w sobie ogromne bogactwo wykorzystanych technik muzycznych, które zapewniły ich twórcom wielką ponadczasową sławę, przypadną Państwu do gustu i pozwolą na odbycie spontanicznej muzycznej podróży w głąb własnej wyobraźni

Hiszpański półświatek

Nasze spotkanie rozpoczniemy od 1. i 2. suity znanej XIX-wiecznej opery będącej swoistym opus magnum pewnego francuskiego kompozytora. Autorowi zdecydowanie nie było łatwo zdobyć uznanie paryskiej publiczności: jego twórczość spotkała się z bardzo chłodnym i lekceważącym przyjęciem. Kiedy w ostatnich miesiącach życia stworzył swoje największe dzieło, nic nie zapowiadało, że osiągnie ono taki sukces. Opera okazała się zbyt nowatorska dla ówczesnej publiczności Opera Comique. Wprowadzenie postaci zwykłych ludzi, w tym osób z marginesu społecznego, w miejsce heroicznych bohaterów z legend i mitów, wyjątkową inwencję melodyczną i rytmiczną, klarowność formy i barwność instrumentacji doceniono dopiero po rychłej śmierci autora. Obecnie utwór należy do jednych z najczęściej wykonywanych oper wszechczasów. Burzliwa historia miłosna osadzona w codziennych, miejskich realiach, dramatyczne losy postaci, liczne elementy groteskowe, oraz tragiczne, gwałtowne zakończenie do dziś urzekają publiczność.

Młodzieńcza inspiracja

Drugi utwór z pewnością można zaliczyć do dzieł o jednej z najbardziej zadziwiających genez wszechczasów – uwertura została stworzona przez 17-latka zachwyconego znaną komedią genialnego angielskiego poety. Tak ambitne zadanie wymagało wielkiego talentu, a młodzieniec z pewnością sprostał wyzwaniu: mimo swojego wieku, autor stworzył dojrzały utwór cechujący się wybitną emocjonalnością i nowatorską brzmieniowością, w którym ukłon w stronę tradycji łączy się z tym, co już zdecydowanie romantyczne. Uwertura do dramatu była owocem twórczego natchnienia i chęci oddania hołdu jednemu z najbardziej kultowych dramatów wszechczasów. W późniejszym okresie życia kompozytor stworzył oprawę dźwiękową do całego dramatu, która pozostawiła po sobie spuściznę w postaci znanych i lubianych utworów;  tak powstała chociażby muzyka stanowiąca nieodłączny element uroczystości ślubnych. Dzieła te z pewnością wyróżnia niezwykła wrażliwość i subtelność, a także ciepły humor i pomysłowość w doborze technik muzycznych.

Kamila Pawełoszek

MIROSŁAW JACEK BŁASZCZYK

Ukończył z odznaczeniem studia w Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie kształcił się w klasie dyrygentury K. Stryi. W 1993 r. dzięki stypendium American Society for Polish Music pogłębiał umiejętności dyrygenckie w Los Angeles. W okresie 1984-1986 dyrygował zespołem złożonym z muzyków katowickiej Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji podczas festiwali: „Warszawska Jesień” i „Śląskie Dni Muzyki Współczesnej”. W 1986 r. został dyrektorem artystycznym Państwowej Orkiestry Symfonicznej w Zabrzu, a w 1990 r. dyrektorem naczelnym i artystycznym Państwowej Filharmonii w Białymstoku, z którą odbył tournée po USA (1995 r. m.in. nowojorska Carnegie Hall). Przez dwa sezony był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Poznańskiej (1996 r.). W latach 1998-2013 dyrektor artystyczny, od roku 2013 dyrektor Filharmonii Śląskiej im. H. M. Góreckiego w Katowicach. Od 1999 r. wielokrotnie dyrektor artystyczny i juror Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach. Od 2017 r. szef artystyczny Polskiej Orkiestry „Sinfonia Iuventus”. W latach 1999-2002 był głównym dyrygentem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Porto (Portugalia), a w 2003 r. jurorem i dyrygentem na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Maroku. Dwa lata później powołany został na stanowisko dyrektora artystycznego II Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego w Toruniu, w III i IV toruńskim konkursie (2013 r., 2016 r.) był także jurorem. W 2011 r. objął stanowisko przewodniczącego jury VIII Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. W. Lutosławskiego w Warszawie. Był przewodniczącym jury VI Ogólnopolskiego Konkursu Młodych Dyrygentów w Białymstoku (2016 r.). Koncertuje na wszystkich estradach w kraju (z Filharmonią Narodową na czele) i za granicą (m.in. Albania, Austria, Białoruś, Chiny, Czechy, Francja, Hiszpania, Irlandia, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Litwa, Łotwa, Maroko, Meksyk, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Tunezja, Ukraina i USA). Z zespołami Filharmonii Śląskiej nagrał kilkadziesiąt płyt. „Górecki. Mikołaj/Henryk Mikołaj” (DUX 0924) nominowana była do  nagrody „Fryderyk” 2013. Ma na swoim koncie wiele prawykonań. Filharmonicy Śląscy pod jego batutą byli pierwszymi w Polsce wykonawcami IV Symfonii „Tansman. Epizody” H.M. Góreckiego, zamykając cykl światowych prawykonań tego utworu (2014/2015 Londyn – Los Angeles – Amsterdam – Łódź/Katowice). Jako drugie na świecie w 2016 r. wykonanie to wydano na CD. W 2017 r. ukazała się płyta z II Symfonią „Kopernikowską” H.M. Góreckiego pod jego batutą.

Płyta „Paweł Łukaszewski: III I VI Symfonia”, nagrana z udziałem Anny Mikołajczyk-Niewiedział oraz Orkiestry i Chóru Opery i Filharmonii Podlaskiej pod dyrekcją Mirosława Jacka Błaszczyka, otrzymała nagrodę „Fryderyk” 2022 w kategorii Album Roku Muzyka Symfoniczna. Za promowanie muzyki polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem współczesnej, oraz za osiągnięcia filharmoników śląskich pod jego batutą, Mirosław Jacek Błaszczyk otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Katowice w dziedzinie kultury. Podobną uhonorowany został także przez prezydenta Rybnika. Jest kierownikiem Katedry Dyrygentury Symfoniczno-Operowej w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. 7 sierpnia 2012 r. prezydent RP B. Komorowski nadał artyście tytuł profesora sztuk muzycznych. Od 2017 r. pełni funkcję kierownika artystycznego i pierwszego dyrygenta Opery i Filharmonii Podlaskiej. Mirosław Jacek Błaszczyk został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2022 r. otrzymał nagrodę „Śląski Szmaragd” przyznawaną przez Diecezję Katowicką Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego RP za szczególne osiągnięcia w dziedzinie ekumenizmu, tolerancji, pojednania między narodami, zaangażowanie w służbie bliźniego oraz wkład we współczesne procesy integracyjne Europy.

Wystąpi:

Kupiński Guitar Duo:
Ewa Jabłczyńska – gitara
Dariusz Kupiński – gitara

W programie:

A. Tansman – Suite in modo polonico (opr. na dwie gitary Dariusz Kupiński)
A. Tansman – Sonatina na dwie gitary
W. Szalonek – Invocazioni (Omaggio a prof. dr Helmuth Hopf) per due chitarra
F. Chopin (transkrypcja Kupiński Guitar Duo):
Mazurek op. 63 nr 3
Mazurek op. 17 nr 4
Mazurek op. 56 nr 1
Walc op. 64 nr 2
Walc Es-dur op. 18

Czas trwania koncertu ok. 80 min.

Opis koncertu

Program koncertu obejmuje zarówno utwory oryginalnie skomponowane na duet gitarowy, jak i autorskie transkrypcje.
Suite in modo polonico to jedno z najbardziej rozpoznawalnych gitarowych dzieł polskiego kompozytora, które na stale wpisało się do kanonu repertuarowego artystów na całym świecie. Suita ta, powstała w 1962 roku, jest stylistycznym kolażem, rodzajem fantazyjnej muzycznej podróży w czasie i przestrzeni: na dwór królewski doby renesansu, na współczesną Tansmanowi rozśpiewaną i roztańczoną wieś, a w częściach kołysankowych i rozmarzonych na romantyczny kresowy step. Duet zaprezentuje autorskie opracowanie utworu na dwie gitary.
Aleksander Tansman, podobnie jak wielu innych kompozytorów pierwszej połowy XX wieku, znalazł się w centrum muzyki gitarowej dzięki znajomości z Andrésem Segovią. W 2001 roku, 14 lat po śmierci wielkiego wirtuoza gitary otwarto jego obszerne archiwum i odnaleziono nieznane dotąd kompozycje gitarowe, m.in. Sonatinę Aleksandra Tansmana. Będzie to polskie prawykonanie tego stosunkowo niedawno odkrytego dzieła.
Kompozycja Witolda Szalonka została napisana ku pamięci zmarłego w 1990 roku niemieckiego pedagoga Helmutha Hopfa, wykładowcy Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münster. Charakteryzuje się skomplikowaną szatą metrorytmiczną, z licznymi elementami perkusyjnymi i typową dla Szalonka eksploracją barwy dźwięku.
Duet jako pierwszy na świecie dokonał w 2021 roku premiery fonograficznej.
Transkrypcje utworów na gitarę lub zespół gitarowy odegrały istotną rolę w procesie przywracania gitarze odpowiedniej rangi w przestrzeni muzycznej, a także przyczyniły się do jej zaistnienia w świadomości słuchaczy i kompozytorów jako instrumentu koncertowego. Wieloletnia fascynacja duetu transkrybowaniem dzieł fortepianowych czy orkiestrowych wiąże się z potrzebą poszerzania repertuaru koncertowego przeznaczonego na dwie gitary o utwory odmienne stylistycznie, wykorzystujące różnorodność środków technicznych i ekspresyjnych. Proponowane transkrypcje wybranych utworów Fryderyka Chopina uwypuklają zalety gitary jako instrumentu zdolnego do przekazania wyrafinowanych emocji, których nie brak w miniaturach polskiego kompozytora.

Ewa Jabłczyńska i Dariusz Kupiński

to duet łączący pasję, wyjątkową muzykalność oraz technikę gry na najwyższym poziomie. Niebywała głębia interpretacji, jakość dźwięku, finezja oraz wysublimowane aranżacje sprawiły, że Kupiński Guitar Duo to dziś jeden z najbardziej docenianych duetów gitarowych.
Gitarzyści są absolwentami Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, a także Universität der Künste w Berlinie i Hochschule für Musik w Weimarze w klasie prof. Thomasa Müllera-Peringa, u którego realizowali studia podyplomowe.
Występowali z recitalami w większości krajów Europy, USA, Meksyku, Chinach, Japonii, Tajwanie. Oprócz działalności koncertowej zajmują się też pracą pedagogiczną. Ewa posiada tytuł naukowy doktora habilitowanego i kształci studentów w Katedrze Muzyki Uniwersytetu im. Jana Długosza w Częstochowie oraz w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie. Dariusz posiada stopień doktora sztuk muzycznych, jest wykładowcą Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Regularnie zapraszani są do prowadzenia kursów mistrzowskich w kraju i za granicą.
W 2011 roku nakładem wydawnictwa QBK ukazał się ich debiutancki album ‘Spanish Music’ z muzyką I. Albéniza, E. Granadosa, M. de Falli.  Ich druga płyta CD ‘Recital’ /2016/ zawiera głównie autorskie aranżacje utworów F. Chopina, G. Rossiniego, A. Piazzolli, E. Granadosa oraz G. Gershwina. Ideą najnowszej płyty ‘Kupinski Guitar Duo Goes Modern’ /2021/ było zarejestrowanie nowej, nieznanej i nieutrwalonej jeszcze na nagraniach oryginalnej literatury na duet gitarowy.
W latach 2018-2019 duet realizował projekt artystyczno-naukowy na Uniwersytecie w Louisville (USA), związany z opracowaniem i wykonaniem wybranych utworów gitarowych z kolekcji: Grawemeyer Collection of Contemporary Music. Projekt finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP.

Wystąpią:
Katarzyna Hołysz – sopran
Monika Korybalska – mezzosopran
Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Adam Banaszak – dyrygent

W programie:
G. B. Pergolesi – Stabat Mater
A. Mozart – XL Symfonia g-moll KV 550

Czas wielkiego postu to w tradycji chrześcijańskiej szczególny moment w roku poprzedzający męczeńską śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Poza oczywistym przeżyciem sakralnym, jakim jest 40-dniowa pokuta i przygotowywanie się do świadomego przeżycia Wielkanocy, okres ten sprzyja również głębokiej refleksji nad istotą życia i śmierci – nieodłącznych towarzyszy ludzkiej egzystencji.

Pozostając w atmosferze zadumy nad perypetiami człowieczego losu, tajemnicą boskości, a także tragizmem i nieuniknionością cierpienia, pragniemy zaprosić Państwa na Koncert Wielkopostny – Stabat Mater. Tytuł koncertu odnosi się do XIII-wiecznej sekwencji przewidzianej na święto Podwyższenia Krzyża Świętego, która jest ważną realizacją głęboko zakorzenionego w naszej kulturze motywu rozpaczy Matki Bożej stojącej pod krzyżem.

Stabat Mater Giovanniego Battisty Pergolesiego to ostatnie dokończone dzieło muzyka, które zapisało się na kartach historii jako najczęściej wydawany utwór w XVIII wieku. Powstało ono na specjalne zamówienie neapolitańskiego bractwa Cavalieri della Vergine dei Dolori i opiera się na tekście tradycyjnej sekwencji wielkopostnej, której autorem najprawdopodobniej jest mnich Jacopone da Todi. Sekwencja składa się z 2 części: opowiadającej i modlitewnej. Bijący z tej poezji tragizm, emocjonalność i współczucie wobec ludzkiego cierpienia sprawiły, że cieszyła się ona ogromnym zainteresowaniem publiczności.

Utwór Pergolesiego – napisany na dwa głosy żeńskie, orkiestrę smyczkową i continuo – cechuje nowatorskie podejście do muzyki religijnej. Dzieło kompozytora jest przepełnione głęboką emocjonalnością i liryzmem obcym dotychczasowej tradycji. To osobisty hołd złożony cierpieniu matki po stracie ukochanego dziecka. Mając w pamięci słowa Johanna Adama Hillera: „Nie zasłużył na miano człowieka ten, kto mógłby wobec tej muzyki pozostać zimny i niewzruszony”, zapraszamy Państwa do współudziału w tym wyjątkowym, pełnym egzystencjalnej powagi doświadczeniu.

W atmosferę wieczoru doskonale wpisuje się także drugi utwór – Symfonia g-moll KV 550 Wolfganga Amadeusza Mozarta. Jest to jedna z 3 ostatnich wielkich symfonii Mozarta powstałych w ciągu trzech miesięcy letnich 1788 roku. Dzieło to, zawierające w sobie wyraźny romantyczny pierwiastek, charakteryzuje głęboki fatalizm, który ostatecznie nie zostaje przezwyciężony. Symfonia była bardzo różnie interpretowana i do dziś jest przedmiotem bardzo gorących dyskusji, lecz na pewno należy podkreślić w niej obecność rozpaczy i rezygnacji o charakterze nie tylko egzystencjalnym, ale również eschatologicznym, co zdecydowanie wpisuje ją w nastrój towarzyszący czasowi wielkiego postu.

Czas trwania koncertu ok. 105 min.