Warsztaty: „Jak przygotować relację z wydarzenia kulturalnego?”

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Zapraszamy do Kamienicy Inicjatyw, w środę, 19.09, o godz. 11.00 na warsztat dziennikarski z zakresu pisania relacji z wydarzeń.

Wybrane, aktywne osoby otrzymają akredytacje (wejście) na jedno z toruńskich wydarzeń kulturalnych, by spróbować swoich sił oraz nowych umiejętności.

Zajęcia poprowadzi Agnieszka Łazicka. Obowiązują zapisy telefoniczne pod numerem 514 786 113.

Organizatorem projektu jest Fundacja Archipelag Inicjatyw.

Projekt został dofinansowany ze środków Gminy Miasta Toruń oraz z Programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.

Spotkanie świadomościowe: choroby otępienne

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Szanowni Państwo,

Zapraszamy na trzecie spotkanie świadomościowe z cyklu wykładów poświęconych chorobom otępiennym. Tym razem poruszane będą kwestie problematyki otępień w kontekście profilaktyki i leczenia.

Na spotkanie zapraszamy 24 września br., od godz. 10:00.

Poprowadzi je, podobnie jak poprzednie Pani Karolina Kramkowska – od blisko 10 lat związana z pracą z osobami starszymi i ich rodzinami. Obecnie doktorantka studiów pedagogicznych na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UKW w Bydgoszczy, a także pracownik dydaktyczny na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu.

Zgłoszenia na spotkanie można dokonać do dnia 20.09.18 r.:
– przesyłając kartę zgłoszenia na adres: e.malinowska@rops.torun.pl lub faxem na nr 56 657-14-61
– telefoniczne pod nr tel. 56 657-14-69

Osoby, które zostaną zakwalifikowane do udziału w spotkaniu zostaną poinformowane drogą mailową lub telefonicznie.

Serdecznie zapraszamy.

Pobierz:

Otwarto Dzienny Dom Pobytu dla Seniorów

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

14 września 2018 roku przy ulicy Szosa Bydgoska w Toruniu nastąpiło oficjalne otwarcie Dziennego Domu Pobytu dla Seniorów Toruńskiego Centrum Caritas. Dzienny Dom Pomocy Społecznej prowadzony jest przez Caritas Diecezji Toruńskiej.

Placówka zapewnia opiekę trzydziestu ośmiu osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych.

– Dzienny Dom Pobytu Seniorów, to kolejna placówka bardzo, bardzo potrzebna w naszym mieście, ponieważ torunianie chcą w takich miejscach przebywać. Mogą tutaj być codziennie, mają zajęcia, spotkania i jeden ciepły posiłek i co najważniejsze – godne warunki pobytu. To miejsce szczególnie ważne dla osób samotnych, które wychodzą z domu i są razem z innymi w sposób ciekawy i dobrze zorganizowany. Budynek powstał dzięki wsparciu finansowemu budżetu miasta Torunia – powiedział prezydent Torunia Michał Zaleski.

Caritas Diecezji Toruńskiej realizuje zadanie w oparciu o umowę o realizację zadania publicznego, podpisaną z Prezydentem Miasta Torunia 8 lutego 2018 roku. Placówka rozpoczęła działalność zgodnie z planem 1 sierpnia 2018 roku.

– Mam nadzieję, że będziecie tutaj Państwo mieli, taką rzetelną, dobrą, codzienną opiekę i że będziecie się chętnie garnęli i zachęcali animatorów życia samorządowego, społecznego czy gospodarczego do tworzenia kolejnych miejsc tego typu. Udanego pobytu! – mówił gospodarz Torunia.

Całkowity koszt zadania publicznego ustalony został na kwotę 1 105 065 zł z czego 883 947 złotych stanowią środki z budżetu Gminy Miasta Toruń.

Placówka funkcjonuje pięć dni w tygodniu od poniedziałku do piątku w godzinach 7.30 – 15.30. W czasie pobytu seniorzy otrzymują posiłki i wspólnie je spożywają. Mogą również korzystać z różnorodnych zajęć w zakresie szeroko rozumianej terapii ruchowej, aktywizujących umysłowo, a także warsztatów kulinarnych, arteterapii, i zajęć komputerowych.  Nie brakuje również dobrej zabawy podczas imprez integracyjnych oraz spotkań okolicznościowych. Podopieczni mogą korzystać ze wsparcia psychologicznego i poradnictwa prawnego.

fot. Adam Zakrzewski

Źródło: torun.pl

Weekend w Toruniu

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Big Cyc i Kobranocka na pożegnanie lata z żużlowcami, lotniczki w ratuszu, inauguracja 40. sezonu Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej na Jordankach, mecz hokeja na Tor-Torze z niespodzianką, a na Rubinkowie – wystawa kotów rasowych. Tak się zapowiada ten weekend w Toruniu.

PIĄTEK 14 września

godz. 12:00 Polskie lotniczki w Stuleciu, do 30.10., Ratusz Staromiejski
W roku 100-lecia odzyskania Niepodległości przez Polskę obchodzimy również taką samą rocznicę powstania Lotnictwa Polskiego, co stwarza okazję do zaprezentowania sylwetek polskich lotniczek i uczczenia Ich dorobku i pamięci. Atrakcją wystawy będzie najprawdziwszy szybowiec Jaskółka, który stanie na dziedzińcu ratusza.

godz. 18:00 „Pożegnanie wakacji z KS Toruń”, Motoarena
Na Motoarenie pojawią się zawodnicy toruńskiej drużyny żużlowej: Jason Doyle, Niels Kristian Iversen, bracia Holderowie, Rune Holta, Paweł Przedpełski i Daniel Kaczmarek oraz menedżer Jacek Frątczak. Potem będzie też okazja do spotkania z zawodnikami, wspólnych zdjęć i autografów. Atrakcją wydarzenia będzie koncert zespołów Kobranocka i Big Cyc. Wstęp bezpłatny

godz. 18:00 Ogólnopolska wystawa poplenerowa Syros 2017, 30.09., Galeria ZPAP
Wystawa prac – głównie malarskich, inspirowanych plenerami Syros – greckiej wyspy na Morzu Egejskim, centrum administracyjnym Cykladów. Wernisaż stworzy okazję spotkania się z wieloma autorami dzieł oraz niezwykłą postacią księdza profesora Stanisława Głaza z Krakowa, wielkiego admiratora malarstwa i sługi ogólnopolskiego środowiska malarzy, który od 1992 r. organizuje ogólnopolskie i zagraniczne plenery malarskie. Wstęp wolny

godz. 19:00 Czterdziesty wrzesień znowu nasz… , do 12.10., Od Nowa
Wernisaż wystawy absolwentów Wydziału Sztuk Pięknych UMK z rocznika 1974-1978. Dojrzała już młodość, którą czytelnie odsłania wystawa, wydaje się twórcom ekspozycji szczególnie zajmująca. „Znamy bowiem nasze wzajemne talenty już od czterdziestu lat, ale rozrzuceni po świecie z upływem czasu straciliśmy wgląd w życie uczelnianych przyjaciół. Z tym większą satysfakcją odkrywamy, że mimo odmiennych losów nadal łączy nas wyniesiony ze studiów kult dla sztuki tworzenia. Oddajemy pod osąd nasze dzisiejsze kreatywne oblicza, licząc na to, że skromność prezentacji spotka się z wyrozumiałością zwiedzających wystawę”. Wstęp wolny

godz. 19:00 Inauguracja 40. Sezonu Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej, CKK Jordanki
Marian Sobula (fortepian), Mariusz Smolij (dyrygent), Toruńska Orkiestra Symfoniczna. W programie: S. Moniuszko – Uwertura do opery Halka, L. van Beethoven – V Symfonia c-moll op. 67, I. J. Paderewski – Koncert fortepianowy a-moll op. 17. Bilety: 40 zł, 30 zł ulgowy

Wystawa prac dzieci z Rumunii, do 12.10., Galeria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka
Kolekcja prac dzieci i młodzieży pochodząca ze zbiorów własnych galerii. Znajdziemy w niej prace z największych miast w Rumunii, jak: Bukareszt, Kluż-Napoka, Timisoara, Jassy, Konstanca, Braszów i wielu innych. W przeważającej mierze jest to wystawa dziecięcych prac malarskich, ale nie zabrakło w niej także prac graficznych wykonanych przez starszych twórców. Dominującą tematyką tych dzieł są sceny z życia codziennego, w których mocno widoczna jest obserwacja z natury, przewijające się motywy architektoniczne, roślinne i ludowe, a spajającym je elementem jest człowiek.

XL Międzynarodowe Spotkania Artystyczne dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum”, do 11.11., Ratusz Staromiejski
Głównym celem projektu jest uwrażliwianie młodych artystów na skarby dziedzictwa kulturowego – eksponaty muzealne, zabytkowe budynki, dzieła sztuki – oraz zachęcanie do rozwijania talentów artystycznych i wyrażania własnych przeżyć poprzez aktywność twórczą. Na finał przysyłane są prace z różnorodnych ośrodków w Polsce i na świecie: z muzeów, szkół, domów kultury, ognisk artystycznych, ośrodków wychowawczych. Specjaliści wyłonili na wystawę około 150 najlepszych dzieł.

SOBOTA 15 września

godz. 9:00-19:00 Międzynarodowa Wystawa Kotów Rasowych, SP nr 16, ul. Dziewulskiego 2
Oprócz kocich piękności jak zawsze znajdziemy na wystawie stoiska handlowe z karmą i akcesoriami do hodowli kotów, a w programie także animacje dla dzieci – „kocie” malowanie twarzy i konkurs plastyczny.

godz. 10:00-18:00 Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem, Muzeum Historii Torunia, ul. Łazienna
Nowa wystawa w Domu Eskenów prezentuje zbiór dokumentów, fotografii i pamiątek związanych z rodziną dr. Ottona Steinborna – pierwszego burmistrza Torunia po odzyskaniu niepodległości w 1920 r. Wraz z żoną Heleną  przez wiele lat działał na rzecz polskości, niepodległości, rozwoju kultury i życia społecznego naszego miasta. Bilety: 10 zł normalny, 7 zł ulgowy

 

godz. 12:00-16:00 Piknik na 4 łapach, Miejskie Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt, ul. Przybyszewskiego
Będzie to już druga edycja Pikniku na 4 łapach, podczas którego pojawi się gość specjalny – aktor, trener, instruktor, miłośnik psow Dawid Zawadzki. W programie: bieg „Psiebiegnij się”, warsztaty, animacje dla dzieci, liczne pokazy i pogadanki, a także pyszna kawa, herbata i słodki poczęstunek. Nie zabraknie także na kiermaszu książek, loterii, które w ubiegłym roku cieszyły się ogromnym powodzeniem. Przedstawiciele Policji i Straży Miejskiej opowiedzą, jak z szacunkiem i zachowaniem zasad bezpieczeństwa podchodzić do zwierząt. Będzie możliwość bezpłatnego zachipowania psa czy wyrobienia mu adresatki. Jednym z głównych punktów programu będzie wystawa psów nierasowych. Cały dochód z imprezy zostanie przekazany na potrzeby czworonogów przebywających w toruńskim Schronisku. Wstęp jest bezpłatny. Zachęcamy także do przynoszenia kołder, koców, poduszek (bez pierza) oraz karmy, które pomogą zwierzakom przetrwać zimę. Organizatorami imprezy są: Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Toruniu, Fundacja Inicjatyw Kreatywnych Fanaberia, Sauron Team i Na 4 łapach.

godz. 12:00 Wyprawa w głąb sztuki. Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie „Dzieciństwo”, CSW
Inspirując się fotografiami z wystawy „Dzieciństwo”, stworzymy scenografie do zdjęć, których tematem będą wspomnienia z wakacji. Prowadzenie: Dominika Lewandowicz, Dorota Sobolewska. Dla dzieci w wieku 6-12 lat wraz z opiekunami. Wstęp: 8 zł/os., zapisy: eduakcje@csw.torun.pl lub 56 610-97-16

godz. 12:00 Spacer Tematyczny: Szkolne zagłębie na Bydgoskim Przedmieściu, CSW
Wrzesień kojarzy się wszystkim z początkiem roku szkolnego, dlatego zapraszamy na spacer szlakiem historycznych budynków szkolnych, których skupisko znajduje się na ul. Sienkiewicza i stąd rozpoczynamy nasz spacer (zbiórka przed budynkiem nr 5). Prowadzenie: Katarzyna Kluczwajd

godz. 15:00 Piłka nożna: Elana Toruń vs. Pogoń Siedlce, Stadion Miejski, ul. Bema
Spotkanie 10. kolejki sezonu 2018/2019 II ligi: Elana Toruń – Pogoń Siedlce

godz. 16:00 Międzypokoleniowy Piknik, Piernikowe Miasteczko
Mali, duzi, młodzi, starzy – w wolnej Polsce im się darzy. W programie m.in. karaoke – piosenki patriotyczne, warsztaty plastyczne, komputerowe, taneczne itd., recital R. Kuźmińskiego

godz. 20:00 Teatr Historyczny – Zdrada Wielkiego Mistrza, Zamek Krzyżacki
Tajemnicza historia z dziejów braci rycerzy krzyżackich z zamku toruńskiego. Przedstawienie oparte na prawdziwych zdarzeniach, które zaczerpnięto ze źródeł historycznych. Uczestnicy zostaną wprowadzeni w nastrój średniowiecznej epoki za pomocą aranżacji bazującej na świetle pochodni, kaganków, świec. Nie zabraknie walk rycerskich oraz efektów specjalnych. Scenaruiusz: Piotr Pietrucki. Wstęp biletowany

NIEDZIELA 16 września

godz. 10:00-17:00 Międzynarodowa Wystawa Kotów Rasowych, SP nr 16, ul. Dziewulskiego 2
Oprócz kocich piękności jak zawsze znajdziemy na wystawie stoiska handlowe z karmą i akcesoriami do hodowli kotów, a w programie także animacje dla dzieci – „kocie” malowanie twarzy i konkurs plastyczny.

godz. 16:00 Symfonika Familijna – Historia Pana Beethovena, CKK Jordanki
Mariusz Smolij (dyrygent), Toruńska Orkiestra Symfoniczna. Bilety: 55 rodzinny (2+1, kolejne dziecko 10 zł), 25 zł dorosły, 15 zł dziecko

godz. 17:00 Hokej: TKH vs Comarch Cracovia Kraków, Tor-Tor
Tym razem rywalem toruńskich hokeistów będzie dwunastokrotny mistrz Polski. Miłośników hokeja zachęcamy do pojawienia się na lodowisku już o 16:30.

godz. 18:00 Koncert: Wolności!, scena plenerowa za Urzędem Marszałkowskim
Wystąpią: Tomasz Organek, Katarzyna Nosowska, Krzysztof Zalewski, Anita Lipnicka, T.Love/Muniek Staszczyk, Natalia Kukulska, Mariusz Lubomski. Wstęp wolny

Zdjęcie tytułowe: Ogród różany w Toruniu, fot. Adam Zakrzewski

Źródło: torun.pl

40. sezon artystyczny Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Toruńska Orkiestra Symfoniczna zaprasza na jubileuszową 40. inaugurację sezonu artystycznego 2018/2019. 14 września 2018 roku o godzinie 19:00 w Sali Koncertowej Centrum Kulturalno – Kongresowego Jordanki  odbędzie się uroczysty koncert.

Charakter uroczystości rozpoczęcia czterdziestego sezonu artystycznego toruńskiej orkiestry będzie szczególnie podniosły, świadczą o tym specjalnie dobrany program i zaproszenie do współpracy utalentowanego polskiego pianisty.

Na powitanie orkiestra zaprezentuje uwerturę z opery Halka Stanisława Moniuszki – jeden z najczęściej wykonywanych utworów kompozytora.

Do wykonania Koncertu fortepianowego a-moll op.17 Ignacego Jana Paderewskiego Toruńska Orkiestra Symfoniczna zaprosiła gościa specjalnego – Mariana Sobulę – laureata najwyższych nagród międzynarodowych konkursów pianistycznych.

Na wielki finał koncertu inauguracyjnego zabrzmi V Symfonia c-moll op. 67 autorstwa Ludwika van Beethovena z której słynny „motyw losu”, stał się nieodzownym elementem naszej kultury.

V symfonia należy do tych dzieł muzyki klasycznej, które od początku zdobyły uznanie  i zapewniły sobie nieśmiertelność. Toruńskich symfoników poprowadzi dyrektor ds. artystycznych Mariusz Smolij, z pomocą asystenta Radosława Dronia, który poprowadzi orkiestrę w uwerturze Moniuszki.

Wystąpią:
Marian Sobula – fortepian

Toruńska Orkiestra Symfoniczna

Mariusz Smolij – dyrygent

Radosław Droń – asystent dyrygenta

W programie:

S. Moniuszko – Uwertura do opery Halka

L. van Beethoven – V Symfonia c-moll op. 67

I. J. Paderewski – Koncert fortepianowy a-moll op. 17

Bilety w cenie  40 zł – normalny, 30 zł – ulgowy  do nabycia w Kasie CKK Jordanki czynnej od wtorku do soboty w godz. 13:00 – 19:00 oraz na stronie www.tos.art.pl

Koncert współorganizowany i współfinansowany w ramach programu zainicjowanego przez Instytutu Muzyki i Tańca „Dyrygent – rezydent” ma na celu prezentację i promocję młodych polskich dyrygentów oraz umożliwienie im debiutu i nabywania praktyki wykonawczej w kontakcie z zawodowym zespołem orkiestrowym. Dyrygentem-rezydentem Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej w sezonie 2018/2019 jest Radosław Droń.

Koncert został objęty patronatem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach przedsięwzięcia TUTTI.pl promującego wykonawstwo muzyki polskiej.

Źródło: torun.pl

Bezpłatny piknik: „Alzheimer – członek rodziny?”

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Fundacja Razem Zmieniamy Świat wraz z Centrum Consultor w Toruniu zapraszają mieszkańców Torunia na bezpłatny piknik poświęcony chorobie Alzheimera – Alzheimer – członek rodziny?

25 września (wtorek) godz. 13.00.,  CCK Jordanki

Głównym celem wydarzenia jest zwiększenie wiedzy i świadomości mieszkańców Torunia  na temat istoty choroby Alzheimera, jej objawów, form wsparcia oraz problemów chorych i ich opiekunów.Dlaczego znajduję telefon w lodówce? – czym jest choroba Alzheimera i jakie są jej poszczególne etapy.

Sama choroba Alzheimera w ogromnym stopniu wpływa nie tylko na chorego, ale również na jego bliskich. Przygotowany zostanie cykl wykładów nt. organizacji opieki nad osobą chorą z otępieniem, wczesnej diagnostyki, postępowania farmakologicznego, diety a także szereg warsztatów i indywidualnych porad specjalistów. Zaprezentowane aktywności i ćwiczenia mogą być również ciekawą formą terapii mającą na celu opóźnienie lub zatrzymanie rozwoju choroby. Uczestnicy, dzięki symulatorowi starości, będą mogli doświadczyć ograniczeń występujących u osób w podeszłym wieku.

Dodatkowe atrakcje – godz. 17.30Projekcja filmu: Nie zapomnij mnie (Centrum Sztuki Współczesnej)
Bezpłatne wejściówki na film do odebrania w kasie Centrum Sztuki Współczesnej.

Zwracamy się do Państwa o pomoc w dotarciu z informacją do mieszkańców Torunia.

Serdecznie zapraszamy do udziału w wydarzeniu Alzheimer – członek rodziny?

Naszym piórem: Pamiętamy…wojenne losy kobiet

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Wrzesień jest miesiącem, w którym wracamy myślami do czasów ostatniej, tragicznej wojny, dużo się o niej mówi, pisze, ogląda wiele osób odwiedza w tym czasie groby bliskich którzy podczas wojny stracili życie.

O wydarzeniach sprzed prawie 80 lat mówiliśmy w Kamienicy Inicjatyw, seniorzy wysłuchali dwóch prelekcji poświęconych wspaniałym, odważnym kobietom dla których wojna zakończyła się tragicznie.

Emilia Malessa ” Marcysia” (nazwisko rodowe Izdebska)

Urodziła się w 1909 roku w Rostowie nad Donem w rodzinie potomków Powstania Styczniowego za swoją działalność zesłanych na Syberię. Matka Malessy zmarła na tyfus, kiedy córka miała 9 lat, Malessa z ojcem i bratem przeprowadzili się do odrodzonej Polski.

W 1932 roku po śmierci ojca Malessa zamieszkała w Warszawie, wyszła za mąż za Stanisława Malessę i przyjęła jego nazwisko.

Wojna zastała Ją w stolicy, od pierwszych dni aktywnie włącza się do pomocy potrzebującym, po zajęciu Polski przez okupantów rozpoczyna działalność konspiracyjną. W KG Armii Krajowej zostaje szefową wydziału łączności z zagranicą odpowiedzialną za wysyłanie meldunków z okupowanej Polski do rządu RP na emigracji w Londynie, wytyczanie tras kurierskich, kontrolę przerzutów zagranicznych, przejmowanie kurierów i „cichociemnych”, organizowanie punktów kontaktowych, wysyłkę i odbiór zagranicznej poczty.

Malessa wykonywała bardzo odpowiedzialną i niebezpieczną pracę w której istotny był dobór odpowiednich i zaufanych współpracowników na terenie okupowanej Polski i na trasach kurierskich w Europie. Bliską współpracowniczką, zastępczynią i przyjaciółką Malessy była generał Elżbieta Zawacka, jedyna kobieta wśród „cichociemnych”.

Rok 1944 był bardzo ciężki dla Malessy i działalności Jej wydziału, na początku roku na skutek donosu doszło do wielu aresztowań wśród działaczy odpowiadających za kontakty zagraniczne, kiedy z wielkim wysiłkiem po kilku miesiącach udało się kontakty odbudować rozpoczęło się Powstanie Warszawskie.

Malessa brała czynny udział w Powstaniu, była w Warszawie do jego końca, po kapitulacji wmieszana w tłum ludności cywilnej opuszcza stolicę. Z Warszawy wychodzi z czteroletnim chłopcem, sierotą, który w Powstaniu stracił rodziców. Malessa pokochała dziecko i opiekowała się nim do końca swego życia.

Koniec 1944 roku spędza w Krakowie próbując odbudować sieć łączności z zagranicą, po wyzwoleniu stolicy na początku 1945 roku wraca do Warszawy.

W styczniu 1945 roku ostatni komendant AK Leopold Okulicki wydaje rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej i zwalniający żołnierzy z przysięgi sugerując pozostanie w konspiracji. Jesienią 1945 roku grupa działaczy AK tworzy antykomunistyczną organizację „Wolność i Niezawisłość”(WiN), pierwszym przywódcą zostaje Jan Rzepecki.  Malessa wstępuje do tej organizacji, chociaż ma poczucie że walka się skończyła, chce zaprzestać działalności konspiracyjnej i z adoptowanym synem wyjechać za granicę, nie chce żyć w komunistycznej Polsce.  Zwraca się do przełożonych o zgodę na zakończenie działalności konspiracyjnej, miała przedstawić zastępcę, przekazać mu posiadane informacje i całą dokumentację konspiracyjną.

Planów nie udało się zrealizować, Malessa zostaje aresztowana w swoim mieszkaniu w Warszawie. W areszcie przesłuchuje Ją szef MBP Józef Różański. Daje Jej „oficerskie słowo honoru” że jeżeli zgodzi się na współpracę, ujawni swoją działalność okupacyjną i powojenną w WiN ujawni osoby z nią współpracujące, wyjdzie na wolność, żadna z osób którą ujawni nie poniesie konsekwencji.

Emilia Malessa ” Marcysia” bardzo pragnęła normalnego, spokojnego życia, chodzić do pracy, wychowywać dziecko, cieszyć się każdym dniem. Uwierzyła w dane Jej „słowo honoru”, zgodziła się na współpracę nie podejrzewając podstępu ze strony Urzędu Bezpieczeństwa. 2 listopada w więzieniu poprosiła o maszynę do pisania ujawniając swoją konspiracyjną przeszłość, podając informacje o osobach z którymi współpracowała.

W następnych miesiącach rozpoczął się proces, Malessa została skazana na 2 lata, więzienie opuściła w lutym 1947 roku. Wiedziała, że została oszukana, że „słowo honoru” które miało gwarantować nietykalność ujawnionym działaczom podziemia nie zostało dotrzymane, została oszukana.

Po wyjściu z więzienia z olbrzymią determinacją podejmuje walkę o aresztowanych działaczy, o swoje dobre imię. Wielokrotnie podejmuje głodówkę, prosi o spotkania, pisze listy protestacyjne do Józefa Różańskiego, do ministra Stanisława Radkiewicza, do prezydenta Bolesława Bieruta. Od nikogo nie dostaje odpowiedzi Malessa już nie jest służbom potrzebna.

Środowiska żołnierzy AK uznały Ją za zdrajczynię, została wykluczona z ich grona, spotkała się z ostracyzmem i wrogością wielu osób, dawnych współpracowników. Zostaje sama z piętnem zdrajczyni, pogrąża się w depresji. 5 czerwca 1949 roku odbiera sobie życie.

Emilia Malessa spoczęła na Cmentarzu Bródnowskim, w 2005 roku z inicjatywy żyjących jeszcze współtowarzyszek, a głównie z inicjatywy gen. Elżbiety Zawackiej prochy ” Marcysi” uroczyście przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na warszawskich Powązkach i złożono w kwaterze żołnierzy AK.

Spoczęła wśród swoich.

Opracowała Halina Zubrycka

„Wolności!” – gwiazdy polskiej muzyki zaśpiewają w Toruniu

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Marszałek Piotr Całbecki zaprasza wszystkich mieszkańców i gości regionu na wyjątkowy koncert „Wolności!”, organizowany z okazji obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości.

W przyszłą niedzielę (16 września) na plenerowej scenie za Urzędem Marszałkowskim zaprezentuje się plejada gwiazd polskiej muzyki: Tomasz Organek, Katarzyna Nosowska, Krzysztof Zalewski, Anita Lipnicka, Muniek Staszczyk, Natalia Kukulska i Mariusz Lubomski. Wstęp wolny, start o godzinie 18.

– Artyści przygotują repertuar najwyższej próby, nie będzie to jednak oczywisty wybór, bo i nigdy nie były łatwe nasze drogi do wolności – tej indywidualnej i tej wspólnej, wokół której wszyscy się jednoczymy, a której wyrazem jest samorządność – zauważa marszałek Piotr Całbecki.

Muzycy wykonają swoje przeboje poświęcone Polsce i różnym przejawom wolności, jak również kultowe polskie utwory, związane z tą tematyką. Aranżacje przygotuje zespół pod kierownictwem Jana Smoczyńskiego, z gościnnym udziałem jazzowego kwartetu Atom String Quartet. Koncert poprowadzi uznany dziennikarz Maciej Orłoś.

Dodatkowe informacje, w tym materiały video, zapowiadające koncert na naszym profilu na facebooku.

Departament Promocji

Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego

Jesienne powroty na UMK

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

Do rozpoczęcia kolejnego roku akademickiego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu pozostał jeszcze niespełna miesiąc. Jednak w sobotę 8 września 2018 roku, odbył się XXIV Zjazd Absolwentów UMK pt.”Jesienne Powroty 2018″.

Stowarzyszenie Absolwentów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, które od lat organizuje wszelkiego rodzaju zjazdy absolwentów toruńskiej uczelni, tym razem zaprosiło na XXIV Zjazd Absolwentów UMK pt. „Jesienne Powroty 2018”. Organizatorzy potwierdzili udział aż 290 gości, w tym również z Kanady, Stanów Zjednoczonych, Francji, Belgii oraz Niemiec.

Największe grono absolwentów stanowiły osoby, które ukończyły studia w 1968 roku, a więc równo pięćdziesiąt lat temu. Spośród 99 takich osób najliczniej reprezentowani byli absolwenci prawa (36), a także chemii, biologii, geografii, historii, matematyki, filologii polskiej, fizyki, sztuk pięknych oraz jeden absolwent astronomii. Inną grupą byli absolwenci, którzy ukończyli studia na UMK w 1993 roku, czyli 25 lat temu. Do Torunia przyjechało 21 geografów, 10 chemików i jedna absolwentka pedagogiki.

Uroczyste obchody rozpoczęły się o godz. 10:00 Mszą Św. w Kościele Akademickim Ojców Jezuitów, a następnie złożeniem kwiatów pod pomnikiem Mikołaja Kopernika – patrona toruńskiej uczelni. Punkt kulminacyjny wydarzenia przypadł w samo południe, gdy nastąpiło oficjalne otwarcie XXIV Zjazdu Absolwentów UMK. Swoje przemówienia wygłosili JM Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Andrzej Tretyn oraz Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski.

– Witam serdecznie wszystkich Państwa w Toruniu, mieście uniwersyteckim. Cieszę się, że Uniwersytet Mikołaja Kopernika po raz kolejny organizuje zjazd absolwentów, bo jest to okazja do tak wspaniałych spotkań jak to dzisiejsze. Życzę Państwu wszystkiego co najlepsze i gratuluję jubileuszów ukończenia studiów na UMK – powiedział Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski.

Po przemówieniach odbył się okolicznościowy wykład prof. dr hab. Krzysztofa Mikulskiego z Wydziału Nauk Historycznych pt. „Powrót Torunia do II Rzeczypospolitej”, a potem wręczone zostały listy gratulacyjne z okazji 50-lecia i 25-lecia ukończenia studiów magisterskich UMK oraz nadano tytuł Członka Honorowego Stowarzyszenia Absolwentów UMK. Zwieńczeniem wydarzenia były wystąpienia absolwentów oraz uroczysta kolacja z zabawą taneczną.

– Jest cudownie, wspaniała atmosfera. Bardzo się cieszę, że mogłam przyjechać do Torunia po tylu latach i spotkać wielu znajomych – powiedziała jedna z uczestniczek. – Powróciły wszystkie wspaniałe wspomnienia, przypominamy sobie anegdoty i rozmawiamy na wiele różnych tematów, a jest o czym (śmiech). To niesamowite, jak wielu z nas podążyło różnymi życiowymi drogami, choć każdy na studiach miał zupełnie inne plany. Chciałabym podziękować organizatorom za ten zjazd, bo gdyby nie ich inicjatywa, to pewnie byśmy się nie spotkali w tak dużym gronie. Życzę im i proszę, aby dalej robili te zjazdy – dodała.

fot. Adam Zakrzewski

Źródło: torun.pl

Weekend w Toruniu

/in /by

Powiększ rozmiar tekstu

A A A

W nadchodzących dniach świętuje jubileusz miejskie wydawnictwo „Ikar”, które od 15 lat informuje torunian i gości o najważniejszych i najciekawszych wydarzeniach kulturalnych w Toruniu. Poza tym w programie weekendu kolejna Toruńska Noc Muzealna, narodowe czytanie „Przedwiośnia”, Medievalia na zamku krzyżackim, Memoriał Wojtka Michniewicza, a na finał znakomite Women’s Voices na Jordankach. 

PIĄTEK 7 września

godz. 12:00 11. Międzynarodowy Festiwal Sztuki na Bilbordach Art Moves, do 9.10., pl. Rapackiego i przystanki autobusowe
Temat przewodni: „Kto rządzi naszym życiem: my sami, inni ludzie czy algorytmy?”. Jak zawsze na festiwalowe prezentacje złożą się prace wyłonione w konkursie oraz dzieła artystów zaproszonych przez organizatorów. W rywalizacji wzięły udział 1024 prace, przysłane przez 562 artystów z 76 krajów. Nagrodę główną przyznano siostrom z Tajwanu – Ying Hsiu, Chen i Hsiang Ying, Chen. Konkursowe bilbordy pokazane zostaną na pl. Rapackiego i na nośnikach reklamowych usytuowanych na przystankach komunikacji miejskiej. Wstęp wolny

godz. 16:00 XVI Memoriał im. Wojtka Michniewicza, Arena Toruń, do 9.09
Turniej koszykarski poświęcony jest pamięci młodego toruńskiego koszykarza, należącego do najbardziej utalentowanych polskich rozgrywających. Wojtek Michniewicz zmarł w 2002 r. Podczas XVI edycji memoriału Arena Toruń gościć będzie drużyny KK Primorska Koper ze Słowenii oraz BC Goettingen z Niemiec. Stawkę uzupełnią Asseco Gdynia oraz gospodarze Polski Cukier Toruń. Bilety w cenie 10 zł normalny oraz 5 zł ulgowy do nabycia w kasach przed meczami. Dzieci i młodzież do lat 12 – wstęp wolny

godz. 17:00 Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem, do 18.11., Muzeum Historii Torunia
To wystawa prezentująca historię człowieka niezwykłego, Niemca z pochodzenia, a Polaka z wyboru, który całe swoje życie poświęcił Polsce i Toruniowi. To opowieść o wielkim patriocie, społeczniku, działaczu kulturalnym i naukowym, lekarzu. Otton Steinborn (1868-1936) był jednym z najaktywniejszych działaczy na rzecz odzyskania niepodległości przez Polskę, pierwszym, komisarycznym burmistrzem Torunia. Wystawa jest także historią jego żony Heleny z domu Kawczyńskiej (1875-1952), która nie tylko wspierała męża we wszystkich działaniach, ale sama aktywnie brała uczestniczyła w życiu społecznym i kulturalnym miasta. Była artystką (amatorką), poetką, nauczycielką i podobnie jak mąż wielką patriotką, działaczką społeczną i niepodległościową.

godz. 18:00-22:00 III Toruńska Noc Muzealna, Ratusz Staromiejski, Muzeum Historii Torunia

Ratusz Staromiejski (Rynek Staromiejski 1)

  • godz. 18.30, 20.30 Polski strój narodowy – kostiumologiczne spotkanie dla rodzin
  • godz. 19.00, 21.00 Tryptyk Jacka Malczewskiego „Niewola, Wolność, Pokój” – prelekcja przy wystawie
  • godz. 19.30, 21.00 Wilnianie w Toruniu
  • godz. 19.30, 21.00 Konflikty narodowościowe i religijne w Toruniu w okresie nowożytnym

Muzeum Historii Torunia (ul. Łazienna 16)

  • godz. 18.00, 19.00 Toruń w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku
  • godz. 18.30, 20.30 Helena i Otton Steinbornowie. Dobro Rzeczpospolitej – najwyższym prawem – prelekcja i oprowadzanie po wystawie
  • godz. 19.00, 21.00 Archeologia dla każdego – spotkanie przy wystawie „Toruń i jego historia”, cz. Prahistoria
  • godz. 20.00, 21.00 Wojenna rzeczywistość w okupowanym mieście (1939-1945)
  • godz. 20.30, 21.30 Toruńskie manifestacje – maj 1982

Wstęp wolny

Wieża Ratusza Staromiejskiego (Rynek Staromiejski 1)

  • Wstęp: bilet ulgowy 9 zł, bilet normalny 13 zł

godz. 19:00 40 artystów na 40-lecie, do 21.10., CSW
Z okazji 40-lecia współpracy partnerskiej miast Getyngi i Toruń, zaprezentujemy prace czterdziestu artystów, którzy związani są z siedmioma galeriami działającymi w Getyndze.

Linoryty ze Spisza, do 9.10., Galeria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka, ul. Kościuszki
Kolekcja powstała w oparciu o grafiki nadsyłane na organizowane przez galerię międzynarodowe konkursy plastyczne. Prezentowane na wystawie prace pochodzą z historycznego Spisza na Słowacji. Autorami linorytów są dzieci i młodzież, uczniowie szkół artystycznych, tak zwanych zakladnych umeleckich skol z Popradu, Kiezmaroku, Lewoczy, Białej Spiskiej i Spiskiego Stvrtoku.

SOBOTA 8 września

godz. 10:00-17:00 Puchar Polski Juniorów we Florecie, hala IV LO przy ul. Warszawskiej 1/5
Zawody dziewcząt i chłopców w kategorii junior młodszy (do lat 17). W imprezie weźmie udział 200 zawodników reprezentujących kluby z całej Polski. Nie zabraknie przedstawicieli Torunia – wśród dziewcząt mamy wschodzącą gwiazdę, 14-letnią wychowankę TKS-T Budowlani, Karolinę Żurawską, która plasuje się w czołowej dziesiątce juniorek młodszych w Polsce. W kategorii chłopców najwyżej notowany jest Jan Brzeziński z UKS-I Bohun Toruń.

godz. 10:30-18:00 15-lecie „Ikara” – Kultura bardzo osobista – warsztaty w instytucjach kultury

Toruńska Orkiestra Symfoniczna – sala na Jordankach

  • godz. 10:30-11:30, 11:00-12:00

Możliwość zwiedzenia od kulis sali na Jordankach oraz spotkanie z muzyką klasyczną. Dla dzieci z opiekunami. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie CKK Jordanki

Muzeum Okręgowe

  • 11:00 warsztaty piernikowe i zwiedzanie ekspozycji w Muzeum Toruńskiego Piernika
  • 10:00-18:00 zwiedzanie Muzeum Historii Torunia
  • 10:00-18:00 Zwiedzanie nowej wystawy stałej w Dom Mikołaja Kopernika

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie muzeum w Ratuszu Staromiejskim

Dwór Artusa

  • godz. 11:00-12:00, 15:30-16:30 zwiedzanie Dworu Artusa
  • godz. 17:30-17:50, 18:00-18:20, 18:30-18:50 zajęcia z tworzenia własnych przypinek z prefabrykatów

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8, kasa Dworu Artusa

Teatr Baj Pomorski

  • godz. 12:00 spektakl „Literkowo”, grany na małej sali – bilet w cenie 11 zł (50% rabat dostępny na hasło „Kultura bardzo osobista”)
  • godz. 13:00-13:15, 13:15-13:30, 13:30-13:45 zwiedzanie teatru
  • godz. 13:45 warsztat dotyczący rodzajów lalek i technik lalkarskich
  • godz. 14:15 tort dla wszystkich uczestników

Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i Dziale Organizacji Widowisk w Baju Pomorskim

Kino Centrum w Centrum Sztuki Współczesnej

  • godz. 12:30-13:30 Warsztaty tworzenia filmów w technologii 360 stopni

Warsztaty tworzenia filmów w technologii 360 stopni w przestrzeni wystawienniczej CSW. Technologia pozwala realizować efektowne filmy sferyczne, sytuujące widza w samym środku akcji. Ich twórcami, ale i bohaterami staną się uczestnicy warsztatów. Wiek uczestników: 16+. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie CSW

Dom Muz

  • godz. 13:30-14:00, 14:00-14:30, 14:30-15:00, 15:00-15:30 Warsztaty plastyczne „Moja osobista Muza”

Warsztaty plastyczne, w czasie których zaprosimy uczestników do stworzenia uwspółcześnionego obrazu Muzy, która mogłaby być opiekunką każdego z gości, wspierającą jego/jej talenty i pasje artystyczne. Muzę będzie można stworzyć w wybranej technice – z gliny/masy kreatywnej lub w formie obrazkowej za pomocy pasteli. Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i sekretariacie Domu Muz

Teatr Horzycy

  • godz. 15:00-16:30, 16:30-18:00 Warsztaty teatralne Nauka Latania

Podczas warsztatów będziemy uczyli się sztuki latania, czyli podążania za wewnętrznym głosem, który podpowiada nam, kim chcielibyśmy być i co chcielibyśmy osiągnąć. Wyciągniemy z plecaka marzenia, na których spełnianie najlepszy czas jest tu i teraz. W teatrze możemy być kim chcemy. Nie zabraknie technik improwizacyjnych, działań choreograficzno-ruchowych oraz pracy nad głosem. Odważ się i leć wysoko! Wiek uczestników: 16+. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i Biurze Obsługi Widzów w Teatrze Horzycy

Muzeum Etnograficzne

  • godz. 17:00-18.00 Etnoigraszki

Ludowe tradycje podczas imprezy umuzykalniającej dla małych i dużych. Bez ograniczeń wiekowych. Wejściówki do odbioru w PIUM, Wały gen. Sikorskiego 8 i kasie Muzeum Etnograficznego

UWAGA! Na wszystkie warsztaty obowiązują bezpłatne wejściówki, wydawane od 4 września w Punkcie Informacyjnym Urzędu Miasta Torunia przy Wałach gen. Sikorskiego 8 oraz w poszczególnych instytucjach na wydarzenia odbywające się w ich siedzibach.

godz. 11:00-16:00 11. Toruńskie Medievalia – Festyn z Turniejem Konnym, Zamek Krzyżacki
Przegląd wojska polskiego z różnych epok – od XIII w., przez XVII w., do okresu II wojny światowej. W fosie zamkowej wyrośnie obozowisko z namiotami, w którym przez cały dzień można będzie zobaczyć, jak walczyli żołnierze od XIII w. po czasy nowożytne. Chętni będą mogli m.in. zarówno przymierzyć zbroję – hełmy garnczkowe i kapaliny, kolczugi i przeszywanice, jak i mundur II Pułku Ułanów Wielkopolskich. Do zwiedzania stoiska z wyposażeniem do fechtunku, rzemiosłem z okresu grunwaldzkiego oraz XVII czy XX w. – wyposażenie husarza i punkt werbunkowy z roku 1939.
Dla dzieci walka bezpieczną bronią w szkółce rycerskiej, werbunek do wojska, musztra, szkoła fechtunku, nauka pisania gęsim piórem. Wstęp wolny

godz. 12:00 Europejskie Dni Dziedzictwa: Prezentacja obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”, Muzeum Diecezjalne
Obraz przedstawiający Bitwę Warszawską, stoczoną w sierpniu 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej, będzie pretekstem do spotkania w gościnnych progach muzeum. Usłyszymy o malarskiej wizji tego wydarzenia i postaciach takich, jak: Józef Piłsudski, ks. Ignacy Skorupko czy Jerzy Kossak, autor obrazu ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Toruniu.

godz. 12:00 Narodowe Czytanie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego, Dom Muz, ul. Poznańska
Do wspólnej lektury znanego dzieła, w 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, zaprasza dyrekcja i pracownicy Domu Muz. Spotkanie z gościnnym udziałem zespołu „Podgórski Walczyk” odbędzie się przed Domem Muz na ul. Poznańskiej 52 (w razie niepogody w Domu Muz). Wstęp wolny

godz. 14:00 Projekt na warsztacie – spotkania z młodymi filmowcami: Marianna Korman, CSW
Prezentacja fragmentów filmu „Przechowalnia”, portretującego Niko Niakasa – polskiego aktora pochodzenia greckiego, znanego m.in. z wielu kreacji w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu.
Wstęp wolny

godz. 15:30 XVI Memoriał im. Wojtka Michniewicza, Arena Toruń, do 9.09
Turniej koszykarski poświęcony jest pamięci młodego toruńskiego koszykarza, należącego do najbardziej utalentowanych polskich rozgrywających. Wojtek Michniewicz zmarł w 2002 r. Podczas XVI edycji memoriału Arena Toruń gościć będzie drużyny KK Primorska Koper ze Słowenii oraz BC Goettingen z Niemiec. Stawkę uzupełnią Asseco Gdynia oraz gospodarze Polski Cukier Toruń. Bilety w cenie 10 zł normalny oraz 5 zł ulgowy do nabycia w kasach przed meczami. Dzieci i młodzież do lat 12 – wstęp wolny.

15-lecie „Ikara” – Kultura bardzo osobista, Rynek Staromiejski

  • od godz. 18:00 akcja „Dobre słowa” – na tablicy z postacią Ikara będziemy wypisywać pozytywne myśli dla innych. Każdy uczestnik otrzyma również naklejkę ze skrzydełkami, na której będzie mógł napisać pozytywny komunikat i przykleić go sobie w widocznym miejscu.
  • godz. 19:00 koncert aktorów Baja Pomorskiego, podczas którego zabrzmią piosenki z pozytywnym przesłaniem (wiele będzie można śpiewać razem z artystami). Na zakończenie wspólne odśpiewanie „Dezyderaty”. Teksty uczestnicy otrzymają od organizatorów

godz. 20:00 Narodowe Czytanie „Przedwiośnia”, Rynek Staromiejski
Narodowe Czytanie „Przedwiośnia” w 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę. Fragmenty powieści Stefana Żeromskiego usłyszymy w wykonaniu aktorów Baja Pomorskiego. Wstęp wolny

 

NIEDZIELA 9 września

godz. 10:00-17:00 Puchar Polski Juniorów we Florecie, hala IV LO przy ul. Warszawskiej
Zawody dziewcząt i chłopców w kategorii junior młodszy (do lat 17). W imprezie weźmie udział 200 zawodników reprezentujących kluby z całej Polski. Nie zabraknie przedstawicieli Torunia – wśród dziewcząt mamy wschodzącą gwiazdę, 14-letnią wychowankę TKS-T Budowlani, Karolinę Żurawską, która plasuje się w czołowej dziesiątce juniorek młodszych w Polsce. W kategorii chłopców najwyżej notowany jest Jan Brzeziński z UKS-I Bohun Toruń.

godz. 15:30 XVI Memoriał im. Wojtka Michniewicza, Arena Toruń
Turniej koszykarski poświęcony jest pamięci młodego toruńskiego koszykarza, należącego do najbardziej utalentowanych polskich rozgrywających. Wojtek Michniewicz zmarł w 2002 r. Podczas XVI edycji memoriału Arena Toruń gościć będzie drużyny KK Primorska Koper ze Słowenii oraz BC Goettingen z Niemiec. Stawkę uzupełnią Asseco Gdynia oraz gospodarze Polski Cukier Toruń. Bilety w cenie 10 zł normalny oraz 5 zł ulgowy do nabycia w kasach przed meczami. Dzieci i młodzież do lat 12 – wstęp wolny.

godz. 16:30 Women’s Voices, CKK Jordanki
Wystąpią: Katarzyna Nosowska, Natalia i Paulina Przybysz, Monika Brodka, Barbara Wrońska, Mery Spolsky. Każda wokalistka wykona swoje wybrane utwory w nowych, przygotowanych przez Paulinę Przybysz i jej zespół aranżacjach. Oprócz nich artystki zaśpiewają podczas wspólnego występu wybrane przez nią covery. Pierwsza edycja będzie również wyjątkową okazją do świętowania razem z artystkami stulecia uzyskania przez kobiety praw wyborczych w Polsce. Wokalistki będą świętować w stylu girl power oraz rozważać, co jeszcze można zrobić, by głos kobiecy był bardziej słyszalny. Bilety: 129 zł – dostępna do wyczerpania, najpóźniej do 8.09., w dniu koncertu – 149 zł do kupienia na womensvoices.pl, eBilet.pl oraz w sieci Empik. Organizator: Agora

Fot. tytułowe: Małgorzata Litwin

Źródło: torun.pl