Naszym piórem: Fantastique – barokowe fantazje
Sobota. 12.07.2025r. Kościół św. Szczepana.
Fantastique- Barokowe fantazje.
Fantastica Ensemble:
Aleksandra Owczarek- skrzypce
Klaudia Łobodziński- klawesyn
W programie:
G.B.Viviani- Sonata a-moll;
Ph.F.Boddecker-Sonata d- moll;
H.I.F.von Biber- Sonata dorycka C 139;
H.I.F.von Biber- Sonata e-moll C142.
Heinrich (Henricus) Litzkau- Sonata d- moll;
Rozpoczął się koncert.
Ph.F.Boddecker-Sonata d- moll
Ktoś pięknie napisał, iż ta sonata opowiada o „spacerze duszy przez cień”. Pięknie, prawda?Ciepło, cicho, skrzypce zaczynają pytać, czy ból i nadzieja mogą współistnieć w sercu? Klawesyn jest jak westchnienie, z trudem wypuszczane z piersi.Wariacje, wariacje, improwizacje…, jak spacer po linie, spacer w labiryncie z niespodziankami.Potem cisza, dźwięki nabierają koloru. Dźwięki na pewno mają kolory i pachną! Na pewno! Utwór to cicha rozmowa z sobą samym i Bogiem.
H.I.Biber- Sonata dorycka C 139
Oto w srebrzystą ciszę kościoła leciutko spod palców anioła zaczęła sączyć się muzyka barokowych skrzypiec i klawesynu. Nuty jak krople różańca spływały powoli w ciszę kościoła, cięższe od ciszy i lżejsze od łzy.Dotykały serca, a lament i światło, ciemność i wiara, duch i ciało naprzemiennie kołatały do wrażliwych, obecnych na koncercie dusz. Rozpoczęła się sonata bez słów, bo ich nie potrzebuje, mówi głosem duszy.
H.I.von Biber- Sonata e-moll C142.
Skrzypce zaczynają oddychać cicho i z trudem, drżą struny w tonacji e- moll, żałobnie, tajemniczo, ciemno, łamane dramatycznie jasnymi, pełnymi nagłych błysków burzy. Mrok otacza nadzieję.Zdolne ręce skrzypaczki, jej piękno i wrażliwość mieszkająca w duszy inspirowane nutkami drobniutkim jak kropelki padającego kapuśniaczka, wygrywają odgłosy pokory i triumfu, tęsknoty i siły.Słuchaczy porywaja niezwykłe wariacje, improwizacje, kontrapunkty, między frazami szepty i krzyki, burza i wiatr, a potem nie triumf lecz pokora.
Heinrich (Henricus) Litzkau- Sonata d- moll;
XVIIwieczny niemiecki kompozytor skrzypcowy, działający około 1657 roku, znany głównie dzięki dwóm zachowanym dziełom – sonacie dmoll na skrzypce i basso continuo oraz triowi bdur. To barokowe źródło, odnalezione i zdigitalizowane przez Uniwersytet we Wrocławiu, dostępne w zbiorach IMSLP – wczesna muzyka, wykorzystująca fascynującą harmonię basso continuo(…) zgodnie z barokową konwencją „stylus fantasticus”.Ujęcie instrumentalne: skrzypce w roli solisty, basso continuo, jako fundament, co pozwala na elastyczne ozdobniki i improwizacyjne wstawki.( Wikipedia)
Oto budzą nas skrzypce, które płaczą bez słów, a surowe d- moll rozchodzi się jak cień po murach kościoła Św. Szczepana.Wychodzimy z niego w ciemna drogę, prowadzą nas przez Las nocą, czujemy jego oddech.Instrumenty tkają dla nas historię o różnorodnym nastroju, a to o śpiewie ptaków, a to o szalonym tańcu na pańskim dworze, zapamiętania w tańcu, w szaleństwie, miłości i śmierci. Wszystko to kontrastuje ze sobą, dramatyzuje akcję, od melancholii do szaleństwa zmysłowości, od napięcia po spokój.Fantasia, improvviso – jak powiedziałby Włoch.
Cudowne przeżycia.
Wiesława Chmielewska
Fot. Katarzyna Krzyżanowska / TOS