Koloryzm i jego oblicza

4 grudnia 2024, godzina 11.00, Muzeum Okręgowe w Toruniu

„OBRAZowe opowiadania” to cykl spotkań nawiązujących do cyklu „OBRAZowo rzecz ujmując…”, w ramach którego odbyło się 20 spotkań w latach 2019–2020. Tym razem skupimy się na jednym z najważniejszych w malarstwie polskim XX wieku nurcie, jakim jest koloryzm – polegający na budowaniu formy w obrazie kolorem z pominięciem linii i konturu. Temat dla kolorystów – członków Komitetu Paryskiego oraz grup artystycznych: „Zwornika”, „Jednorogu” czy „Pryzmatu” – był istotny o tyle, o ile pozwalał dowolnie rozstrzygać na płótnie zależności kolorystyczne pomiędzy plamami. Natura miała być impulsem tych barwnych rozwiązań malarstwa.

Najistotniejszym założeniem koloryzmu była budowa obrazu za pomocą koloru i podporządkowanie temu zarówno formy, jak i tematu. Stąd obfitość martwych natur, pejzaży i barwnie ubranych modeli na portretach. Wiodący w sztuce polskiej okresu międzywojennego kierunek, po II wojnie światowej był propagowany przez wielu kolorystów, którzy zajęli ważne stanowiska w uczelniach artystycznych i Związku Polskich Artystów Plastyków.

Obrazy powstałe w 2. poł. XX w., reprezentujące abstrakcję niegeometryczną i wywodzące się z postimpresjonistycznego koloryzmu, mieszczą się w obrębie informelu. Niejednokrotnie budowane były płynną, fakturowo opracowaną, bezkształtną plamą barwną z dużą dozą intuicji i temperamentu.

Koloryzm omówiony zostanie nie tylko na podstawie obrazów Józefa Pankiewicza, Eugeniusza Eibischa czy Stanisława Borysowskiego, lecz także Tadeusza Dominika, Stefana Gierowskiego i Leona Tarasewicza.

 

Anna Kroplewska