Spacer historyczny po Podgórzu. Wspominamy T. Zakrzewskiego i L. Szymańskiego
Stulecie urodzin (4 VIII) toruńskiego historyka, bibliofila, członka ToMiTo, kolekcjonera – Tadeusza Zakrzewskiego (1922–2014)
Warto pamiętać o ludziach Podgórza (samodzielnego miasta do 1938) i Torunia, którzy odeszli, ale pozostają w naszej pamięci, a ich dzieła pozostały…
Pamiętamy. Dokładnie 4 sierpnia 2022 r. – w stulecie urodzin Tadeusza Zakrzewski historyka naszego miasta, bibliofila (członka i wieloletniego prezesa Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela w Toruniu, uhonorowanego Orderem Białego Kruka w 1994), członka Towarzystwa Miłośników Torunia (długoletniego redaktora „Rocznika Toruńskiego”, członka honorowego ToMiTo, uhonorowanego w 1988 Złotym Astrolabium), kolekcjonera regionalnych druków ulotnych (w tym i historycznych fotografii miasta), dyrektora biura Towarzystwa Naukowego w Toruniu – złożymy kwiaty na jego grobie na starym cmentarzu w Podgórzu.
Całe życie badał dzieje naszego miasta, również, a może w szczególny sposób, jego część lewobrzeżną (m.in. swój dom i kolejarską rodzinę, w kolejarskim mieście, czasy II RP, opisał we Wspomnieniach Torunianina[!] z Podgórza, wydanych przez zacnych toruńskich komilitonów). Urodził się i zajmował historią Podgórza. Odkrył i opisał wiele nieznanych dotąd postaci zasłużonych dla polskości Podgórza, Torunia i Pomorza. Jedną z nich, którą przybliżył torunianom na łamach „Nowości” był Leon Szymański – niezwykły bajończyk Niepodległej. Tak jak on związany i zasłużony dla Podgórza, na starym podgórskim cmentarzu, „spotykali się” historyk i bohater biogramu. A przecież mieszkali przy jednej ulicy (która zmieniała tylko nazwy z Głównej, na K. Pułaskiego by w zostać ulicą Poznańską). Wspomnimy zasługi dla miasta Tadeusza Zakrzewskiego, za które otrzymał w 2002 r. Medal Prezydenta Miasta Torunia „Thorunium”. Nie zapomnimy o symbolicznej mogile – tablicy pamiątkowej upamiętniającej wielkiego patriotę i żołnierza Niepodległej (bajończyka i hallerczyka), oddanego Podgórzowi (do którego przybył w 1920) – Leona Szymańskiego (zamordowanego przez Niemców w lasach Barbarki). Będzie okazja w trakcie spaceru podziwiać i wspominać innych mieszkańców tej dzielnicy, którzy swe groby mają na tej starej nekropolii (po złożeniu kwiatów spacer po cmentarzu – dla zainteresowanych).
Tadeusz Zakrzewski w sumie opublikował w Toruńskim słowniku biograficznym (wydawnym przez ToMiTo) 67 biogramów (53 samodzielnie, 14 wspólnie z żoną Anną, która niegdyś pracowała w toruńskiej Książnicy, obecnie nazwanej Książnicą Kopernikańską). Współtworzył również Polski słownik biograficzny i Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślanego.
Nasze uroczystości zostały wpisane w działania programu „Koalicje dla Niepodległej” – Niepodległa. Warto starać się, by naszych bohaterów – lokalnych przybliżyć całej Polsce. Po prostu zasługują, by poznać ich życie i dokonania.
Zapraszamy również do Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu na czwartkowe spotkania: wieczór toruński poświęcony Tadeuszowi Zakrzewskiemu – 8 IX godz. 18.00, kolejny wieczór toruński poświęcony Leonowi Szymańskiemu 29 IX godz. 18.00 (oraz spacer śladami Leona Szymańskiego – 23 IX, zaczynamy ponownie od starego cmentarza podgórskiego (od 10.30).
Katarzyna Tomkowiak
