Naszym piórem: „Królowie Polski w Toruniu” (część 1)
Toruń był chętnie odwiedzany przez polskich królów, szczególnym sentymentem darzyli miasto Jagiellonowie, chętnie tu przebywali nawet przez kilka miesięcy.
Nasze miasto Toruń w XIII wieku założył Zakon Krzyżacki, stąd związki Torunia z Polską na początku związane były z Krzyżakami.
Na fasadzie Dworu Artusa do XVIII wieku znajdowały się portrety królów polskich, w XIX wieku Dwór wybudowano nowy gmach, w Ratuszu Staromiejskim do dzisiaj znajduje się galeria portretów królewskich w sali w której zakończył życie Jan Olbracht. Ostatni z wizerunków osobiście nadesłał król Stanisław August Poniatowski. Tak więc mamy własną, toruńską galerię portretów królewskich.
Jako pierwszy król w 1404 roku przybył król Władysław Jagiełło zaproszony przez wielkiego mistrza Konrada von Jungingena, brata Ulricha walczącego pod Grunwaldem. Króla przyjmowano bardzo uroczyście, przyjeżdżał jeszcze kilka razy w następnych latach zwykle zatrzymując się w zbudowanym na drugim brzegu Wisły zamku dybowskim.
Podczas pierwszego pobytu króla w 1404 roku zdarzył się nieprzyjemny wypadek.
Gdy Władysław Jagiełło objeżdżał ze swą świtą Stare Miasto jakaś mieszczka oblała go pomyjami. Były to czasy, kiedy wszystkie nieczystości wylewano wprost na ulicę. Nieszczęsna kobieta została schwytana i skazana na utopienie, od niechybnej śmierci uratował ją król wspaniałomyślnie wybaczając jej postępek.
Najczęściej ze wszystkich władców w Toruniu przebywał syn Władysława Jagiełły – Kazimierz Jagiellończyk. Wiązało się to z długoletnią wojną z Zakonem Krzyżackim zakończonej przywróceniem panowania Polski na terenie Prus Królewskich, a więc i Torunia.
To ważne wydarzenie zostało uwiecznione przez Mariana Jaroczyńskiego na jego obrazie, który możemy podziwiać w toruńskim Ratuszu.
W ciągu swego długoletniego panowania Kazimierz Jagiellończyk odwiedzał Toruń 16 razy, łącznie spędził w mieście ponad rok czasu. Najwięcej czasu spędził w 1466 roku, przez kilka tygodni mieszkał w toruńskim Ratuszu i tam właśnie został podpisany dokument kończący wojnę z Krzyżakami.
Szczególne związki z Toruniem połączyły syna Kazimierza – Jana Olbrachta. Czuł się w mieście dobrze, wielokrotnie tu powracał, ostatni raz przyjechał z licznym dworem w 1501 roku i zamieszkał w Ratuszu. Podczas pobytu w mieście król zaniemógł, dostał udaru, stracił mowę i 17 czerwca 1501 zakończył życie. Zabalsamowane ciało króla zostało przewiezione do Krakowa i złożone w Kaplicy Królewskiej na Wawelu. W Toruniu pozostało serce króla, które wmurowano w filar kościoła Św. Janów.
Następca Jana Olbrachta, jego brat Aleksander do Torunia przybył w 1504 roku. Wraz z małżonką Heleną i liczną świtą zamieszkali w Ratuszu na około pięć tygodni. Pobyt króla był związany ze ściślejszym połączeniem prus Królewskich z Polską.
Kolejny syn Kazimierza Jagiellończyka – król Zygmunt Stary w Toruniu przebywał kilkakrotnie, co było związane z kolejną wojną z Zakonem Krzyżackim. Po raz pierwszy król przybył pod koniec 1519 roku i pozostał do września 1520 roku. To w Toruniu król otrzymał oczekiwaną wiadomość z Krakowa od swej małżonki Bony o narodzinach następcy tronu- Zygmunta Augusta. Odprawiono wówczas w kościołach msze dziękczynne, a przed Dworem Artusa częstowano mieszkańców piwem i rozpalano sztuczne ognie.
W Toruniu Zygmunt Stary spotkał się ze swym siostrzeńcem wielkim mistrzem Albrechtem, 10 kwietnia 1521 roku w ratuszu podpisali 4-letni rozejm z Zakonem Krzyżackim.
Ostatecznie spór z Zakonem skończył się w 1525 roku kiedy to książę Albrecht po rozwiązaniu Zakonu złożył hołd Zygmuntowi Staremu na Krakowskim Rynku.
Ostatni raz Zygmunt Stary przyjechał do Torunia w 1526 roku, łącznie w naszym mieście spędził ponad rok czasu. Oczywiście przebywał tu z licznym dworem, wszyscy byli utrzymywani przez miasto.
Zygmunt August odwiedził Toruń na krótko w 1552 roku będąc w drodze do Gdańska i Królewca. Był ostatnim władcą z dynastii Jagiellonów na polskim tronie, zmarł w 1572 roku w Knyszynie nie zostawiając potomka. Wstrząsający obraz Jana Matejki przedstawiający śmierć Zygmunta Augusta znajduje się w jednej z sal toruńskiego Ratusza, w tej samej sali znajduje się obraz przedstawiający podpisanie II pokoju toruńskiego.
Tak więc sąsiadują w toruńskim Ratuszu obrazy przedstawiające wielkość i upadek potężnej dynastii Jagiellonów.
Halina Zubrycka
Dziennikarka MYwToruniu.pl
O sobie:
Wieloletnia nauczycielka historii toruńskich szkół, doradca metodyczny nauczycieli historii. Jej pasją jest historia, szczególnie biografie ludzi, którzy mieli wpływ na losy innych. Dużo czytam, latem zajmuję się ogrodem, kwiatami, przetworami, zimą dużo spaceruję podziwiając przyrodę, świat dzikich zwierząt, spotykam się z przyjaciółmi i ukochanymi wnukami.
